Podział reakcji stresowych
Międzynarodowa klasyfikacja chorób (ICD) wyróżnia:
- ostrą reakcję na stres
- zaburzenie stresowe pourazowe
- zaburzenie adaptacyjne
Ostra reakcja na stres
Ostra reakcja na stres dokonuje się w wyniku narażenia na stresor fizyczny lub psychiczny o wyjątkowej sile (katastrofy wojenne, pożar, wypadek samochodowy, napad, grożenie bronią). Ostra reakcja na stres przybiera postać „wstrząsu psychicznego”.
Objawy pojawiają się krótko po zadziałaniu stresora i obejmują:
I. Objawy lękowe stresu
- pobudzenie układu współczulnego: odczucie bicia, ciężaru serca, przyspieszenie akcji serca, pocenie, drżenie, dygotanie, suchość w ustach
- objawy z klatki piersiowej i brzucha: utrudnione oddychanie, dławienie, ból, kłucie w klatce piersiowej, nudności, dyskomfort w jamie brzusznej
- pogorszenie w stanie psychicznym: obawa utraty kontroli, śmierci, „zwariowania”, nie otrzymania pomocy na czas, omdlenia, oszołomienia, poczucie nierealności siebie (czyli: depersonalizacja) lub otoczenia (derealizacja), poczucie zamknięcia, znalezienia się na krawędzi, drażliwość, trudności koncentracji, poczucie pustki w głowie, zaburzenia zasypiania
- objawy napięcia: niepokój, niemożność odpoczynku, pobolewanie mięśni
- objawy ogólne: uderzenia gorąca, zimne dreszcze, drętwienie, swędzenie, wzmożona reakcja na zaskoczenie lub przestrach,
- poczucie przeszkody w gardle
II. Objawy specyficzne w ostrej reakcji na stres:
- wycofanie z kontaktów społecznych
- zawężenie uwagi, dezorientacja
- gniew lub agresja słowna,
- niedostosowana lub bezcelowa aktywność,
- rozpacz, żałoba wymykająca się spod kontroli
Objawy ostrego stresu utrzymują się najdłużej 48 godzin.